ISTILAH BAHASA MELAYU MAMPU MENGUNGKAPKAN ILMU

Adakah bahasa mempunyai peranan dalam menentukan laluan ilmu? Adakah ilmu itu neutral? Adakah ilmu tidak berpihak kepada bahasa dan kebudayaan? Persoalan sebegini sering sahaja ditimbulkan oleh individu yang meragui kemampuan bahasa yang dimiliki oleh sesebuah bangsa untuk menentukan laluan bagi penghadaman ilmu. Dari segi teorinya, isu ini telah ditimbulkan oleh ahli bahasa pada abad ke- 19 yang telah mengutarakan pendapat bahawa bahasa ini mempunyai pengaruh dan peranan yang penting dalam menentukan laluan ilmu.

Kini, di Malaysia, ramai beranggapan bahawa bahasa Inggeris dianggap kononnya merupakan satu-satunya laluan bagi mendapatkan pengetahuan. Begitu juga di Indonesia yang menganggap kebudayaan Belanda sebagai sumbu ilmu. Jadi, di manakah letak bahasa Melayu yang dahulunya dikenali sebagai tunjang peradaban dan akar keilmuan?

Terdapat anggapan bahawa bahasa Melayu yang asli hanya mengandungi empat istilah sahaja iaitu tanah, besi, padi, dan babi. Walaupun keempat-empat istilah ini boleh diragukan dari segi ketepatan asal-usulnya, namun istilah tersebut sebenarnya merupakan istilah sains yang hebat dalam korpus keilmuan Melayu. Sebelum terciptanya teori atom, sarjana sains di Eropah menyatakan bahawa tanah yang digelar mereka sebagai earth, merupakan unsur asasi yang penting. Selain itu, terdapat istilah lain, iaitu besi dalam disiplin subjek kimia yang dikenali sebagai ferum. Penggunaan istilah ferum ini diajar di sekolah, sedangkan bahasa Melayu sendiri mempunyai istilah awalnya, iaitu besi. Jadi mengapa menggunakan istilah yang diambil daripada kebudayaan luar, sedangkan kebudayaan Melayu sendiri jelas memiliki etimologinya yang tersendiri? -Dewan Bahasa, Julai 2014